በጨረቃ ላይ የውሃ ፍለጋ በማድረግ ላይ ያለው ኢትዮጵያዊው ሳይንቲስት

የምስል ክሬዲት፡ ናሳ/ጂ.ኤስ.ኤፍ.ሲ/ቢል ኤች.አር.ዋይ.ቢ.ዋይ.ኬ

ውሃ ከሌለ ህይወት ሊኖር አይችልም።ሰዎች በምድር ላይም ይሁኑ በአጽናፈ ዓለም ውስጥ፣ ያ መላምት ተመሳሳይ ነው።

የናሳ አርጤምስ 1 ሮኬት በመጨረሻ የተወነጨፈው በዚህ ሳምንት ነው - የሰው ልጆችን ወደ ጨረቃ እና ወደ ሌላ ቦታ ለመውሰድ የተነደፈው ታላቅ የጠፈር ምርምር ፕሮግራም ጅምር። ከመሬት በላይ ውሃን እንዴት መያዝ እንደሚቻል ችግሩን መፍታት አስፈላጊ ነው። የጨረቃ መሰረት የታቀደው ውድ ፈሳሽ ከሌለ የማይቻል ነው እናም ዶ/ር ብርሃኑ በፕላኔታችን ብቸኛው የተፈጥሮ ሳተላይት ላይ እንዴት እንደሚገኝ እየሰራ ያለውን ቡድን እየመሩ ነው። ውሃ ከምድር ላይ ሊጓጓዝ ይችላል ነገር ግን ይህ በጣም ውድ እና በጣም ውጤታማ ያልሆነ መንገድ ነው።

ጉልህ በሆነ መልኩ የጨረቃ ውሃ የሮኬት ነዳጅ ለመሥራት ጥቅም ላይ ሊውል ይችላል። ይህም ጨረቃ ለቀጣይ የጠፈር ጉዞ መድረክ እንድትሆን ያስችለዋል። ይህም የፕላኔታችንን የስበት ኃይል ለማሸነፍ የሚያስፈልጉትን ግዙፍ ሮኬቶች አስፈላጊነትን ያስወግዳል። ዶ/ር ብርሃኑ እና ቡድኑ በጨረቃ ላይ የውሃ ክምችት የት እንዳለ በትክክል የሚለይ ቀላል ክብደት ያለው ኮምፓክት ስፔክትሮሜትር በማዘጋጀት ላይ ናቸው።

በዩናይትድ ስቴትስ ከሚገኙ የናሳ ቢሮዎች በአንዱ በስልክ ለቢቢሲ ሲናገር "የሚሊዮን ዶላር ጥያቄ ነው" ሲል ተናግሯል። ዶ/ር ብርሃኑ ከ12 ዓመታት በፊት በቨርጂኒያ ዩኒቨርሲቲ ከተመረቁበት ጊዜ ጀምሮ ለናሳ ችግሮችን የሚፈቱ የጠፈር መሳሪያዎችን በማዘጋጀት ላይ ትኩረት ሲያደርጉ ቆይተዋል እና የውሃ ፍለጋ የሁሉም ትልቁ ችግር ነው ሊባል ይችላል። በጨረቃ ላይ የተወሰነ ውሃ መኖሩ ቀደም ብሎ ተረጋግጧል። ነገር ግን የአብዛኞቹ የመመርመሪያ ዘዴዎች ጉዳይ ከሃይድሮጂን እና ኦክሲጅን በተሰራው ውሃ እና ሃይድሮክሳይል በተባለው ሌላ ሃይድሮጂን በያዘው ውህድ መካከል ያለውን ልዩነት ማወቅ አለመቻሉ ነው።

ዶ/ር ብርሃኑ እየሠሩበት ባለው ሌዘር የሚታገዙት መሣሪያ ውሀን በተለየ ፍሪኩዌንሲ ላይ የሚያመነጨው ብርሃን መገኘቱን ለማወቅ ያስችላል። የእሱ ቡድን ከዚህ ቀደም ለመድረስ አስቸጋሪ የነበረውን ፍሪኩዌንሲ ለመድረስ ኳንተም ካስኬድ ሌዘር የሚባሉትን በማዘጋጀት ላይ እንደሚገኝ የናሳ የዜና አገልግሎት ዘግቧል። ዶ/ር ብርሃኑ የጠፈር ተመራማሪዎች የውሃውን ቦታ እና መጠን ለማወቅ በእጅ የሚያዝ መሳሪያ እንዲጠቀሙ የሚያስችል አዲስ የቴክኖሎጂ እድገት ነው ሲሉ ይገልፁታል ከዚህ በፊት ያልታየ ነገር ነው።

ትንሹ መሳሪያው በርቀት በሚሰራ ሮቨር ላይም ሊሰማራ ይችላል። ቦታ በፕሪሚየም ስለሆነ የጨረቃን ተልእኮ ለመሥራት የተነደፉትን ነገሮች መጠንና ክብደት መቀነስ ወሳኝ ነው። በሜሪላንድ በሚገኘው የናሳ ጎዳርድ የጠፈር በረራ ማእከል መሰረት ዶ/ር ብርሃኑ በቅርቡ ፕሮቶታይፑን ለመስራት 2.5 ሚሊዮን የአሜሪካ ዶላር ተቀብለዋል። ለመጨረስ ሌላ ሁለት አመት ሊፈጅ ይችላል ነገርግን ዶ/ር ብርሃኑ እንደሚሳካ እና እንደሚሰራ ተስፋ አለኝ ይላሉ። የእሱ ቁርጠኝነት እና ጥብቅነት ምንም ጥርጥር የለውም እና እነዚህን ባህሪያት ለራሱ የሚገልጽ አድርጎ ይመለከታቸዋል።

የ38 አመቱ ወጣት ያደገው በኢትዮጵያ ዋና ከተማ አዲስ አበባ ቢሆንም የሁለተኛ ደረጃ ትምህርቱን አጠናቆ ወደ አሜሪካ ሄዶ በቨርጂኒያ ኮመንዌልዝ ዩኒቨርሲቲ ፊዚክስ እና ምህንድስና ተምሯል። በራሱ የሚተማመን መሆን ነበረበት። "ወደ አሜሪካ ስመጣ የድጋፍ ኔትዎርክ አልነበረኝም እራሴን እረዳ ነበር:: ካደግኩበት ባህል ተነጥዬ በአዲስ ባህል ውስጥ ተጠምቄ ነበር:: መጀመሪያ የምታስበው ነገር ጠንክሮ በመስራት ስኬታማ መሆን ነው:: በትምህርት” ይላል በጉዲፈቻ ባደገበት አገር ስለነበሩት የመጀመሪያ ዓመታት እያሰላሰለ። ኢትዮጵያን ለቆ መውጣት አደገኛ እርምጃ መሆኑን አምኗል፣ ነገር ግን በዘመናዊ ቴክኖሎጂዎች እና በምርምር ፕሮጀክቶች ላይ የመሥራት ዕድሎች በጣም አስቸጋሪ ነበሩ። ኮስሞስን ለመመልከት እና እዚያ ምን እንዳለ ለመጠየቅ መነሳሳት ግን ወደ ቤት ቅርብ መጣ። ሃይማኖታዊ ክርስቲያናዊ አስተዳደግ ነበረው፤ በመጀመሪያ የመጽሐፍ ቅዱስ መግቢያው ስለ አጽናፈ ዓለምና ነገሮች እንዴት እንደተከሰቱ ጥያቄዎችን መጠየቅ እንደጀመረ ተናግሯል። ለአንዳንዶች ቅዱሳት መጻህፍትን በጥብቅ መከተል የተለያዩ ሀሳቦችን መመርመርን ሊዘጋው ይችላል ነገር ግን ለዶ/ር ብርሃኑ ከራሱ በላይ እንዲመለከት አድርጎታል።

"ነገሮች እንዴት እንደተፈጠሩ በጣም አስደነቀኝ… የበለጠ የማወቅ ፍላጎት ነበረው ፣ እና አጽናፈ ሰማይ ምን እንደሚመስል እና ምን ያህል ትልቅ እንደሆነ የበለጠ የማወቅ ጉጉት ነበር" ይላል። ያ ጥያቄ ለመጠየቅ እና መልሱን ለመፈለግ ፍላጎት ያለው ወጣት በአዲስ አበባ ያደገ ልጅ ለቀጣይ የጠፈር ምርምር ዋና ዋና እንቅፋቶችን ለመፍታት እንዲረዳ አድርጎታል። ለእሱ፣ ጠንክሮ መሥራት እና ትክክለኛ አማካሪዎችን ማግኘት ለስኬቱ ቁልፍ እንደነበሩ ምንም ጥርጥር የለውም። ነገር ግን "የመጀመሪያው ነገር ህልምን ማየት፣ እቅድ አውጥተህ ወደ ህልምህ መስራት ነው... በእርግጠኝነት ተግዳሮቶች ይኖራሉ ነገርግን አትቁም፣ መስራትህን ቀጥል።"

ምንጭ፡ ቢቢሲ